İLESAM CUMARTESİ SOHBETLERİ ve ŞİİR DİNLETİSİ

(28 EKİM 2017)

“CUMHURİYET FAZİLETTİR.”

“CUMHURİYET FAZİLETTİR.” 
İLESAM CUMARTESİ SOHBETLERİ ve ŞİİR DİNLETİSİ  (28 Ekim 2017) 

Sayın Hanifi Işık’a konuşma metnini bizlerle paylaştığı için teşekkür ediyor ve metinden derlediğimiz bilgileri sizlerle paylaşıyoruz:

Devlet, belirli bir ülkede yaşayan insan topluluğunun egemenlik ve bağımsızlık temelinde oluşturduğu siyasal örgütlenmedir.

Hukuk temellerine bağlı olarak kamunun iç ve dış güvenliğini korumak, refah ve mutluluğunu sağlamak devletin amacı, bu amacı gerçekleştirmek devletin görevidir.

Halk (insan topluluğu), ülke (toprak bütünlüğü), egemenlik (içte ve dışta) devletin öğeleridir.

Egemenlik, devletin hukuksal düzenini belirleyen en yüksek otorite ve üstün iradedir.  Egemenlik ve ülke toprakları, ulus, devletin bölünmez ve devredilmez parçalarıdır. Egemenlik, başka devletlerle olan ilişkilerde bağımsızlık olarak ortaya çıkar.

Bağımsızlık, başka devletlerden emir almamak, iç egemenlik işlerine karıştırmamak, devletin hak ve yükümlülüğünü kapsadığı gibi öteki devletlerle de eşit olmayı gerektirmektedir.

Devletler bugüne kadar, kurumları, işlevleri, nitelikleri, toplumla olan ilişkileri bakımından birçok değişik biçimler almışlardır.

Üniter devlet( tek yapılı) ve Mürekkep devlet ( birleşik-karma yapılı) devlet şekilleridir.

Birleşik devletler, birleşik (ABD), konfederasyon ( Birleşik Arap Emirlikleri), federasyon (Almanya-İsviçre) olmak üzere üçe ayrılır.

Çağdaş Anlamdaki Devlet Organları:

1. Birincil Organlar (yasama, yürütme, yargı)
2. İkincil Organlar ( Belediyeler, Özel İdareler)

Egemenlik Haklarını Kullanma Biçimine Göre Devletler:

1. Monarşi: Kişilerin yönettiği bir yönetim şeklidir. Egemenliğin kaynağı tek kişidir. O da hükümdardır.
2. Oligarşi: Grupların yönettiği yada ayrıcalıklı bir azınlığın, hizbin despotik iktidarı. Zenginlerin yönetimindeki plütokrasi.
3. Demokrasi: Bütün yurttaşların yönettiği, egemenliğin sahibi halk ve topluluktur.

Cumhur, Arapça halk, topluluk demektir. Cemahir, ahali, kavim, ulus anlamı taşır. Cumhuri, Cumhuriye, millete ve halka özgü anlamındadır.

Bu ifadelerden sonra diyebiliriz ki Cumhuriyet bir halk yönetimidir ve yine Cumhuriyet, egemenliğin yurttaşlar topluluğuna ait olduğu hükümet biçimidir. Cumhuriyet yönetiminde egemenlik tek kişinin elinde değil, oy hakkına sahip tüm yurttaşlarındır. Temsilcilik hakkını alan yöneticilerin yasalara uygun hareket etme zorunluluğu vardır. Bu bir vicdani, ahlaki ve hatta yasal sorumluluktur.

Türkiye’de Cumhuriyet:

Osmanlı Devleti’nde uygulanmakta olan “ Mutlakiyet” ve “ Meşrutiyet” rejimlerinden sonra “Kurtuluş Savaşı” sırasında Türk Ulusu’nun bünyesine en uygun yönetim biçimi olan “Cumhuriyet” yönetimi seçilmiştir.

Cumhuriyet yönetimi “ Egemenlik, kayıtsız şartsız ulusundur” ifadesinde kendini bulmuştur.

Eşitlik ve özgürlük gibi temel kavramları içeren Cumhuriyet, aynı zamanda devlet başkanlığı (cumhurbaşkanlığı) yasama, yürütme ve yargı gibi temel kurumlara dayanmaktaydı. Cumhuriyet sisteminde bu organların birbirinden ayrılığı ilkesi de yer almıştır.

Osmanlı’dan devralınan dinsel yönetim tarzı Cumhuriyet’e ve çağdaş halk yönetimine dönüştürülürken öncelikle bu çalışmalar ve değişimler yapıldı:

1. 01 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı.
2. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.
3. Cumhuriyet rejimini korumak amaçlı 03 Mart 1924’te de ‘halifelik’ kaldırıldı.

Halifeliğin kaldırılması geriye dönüşü önlemek için alınan bir önlemdir. Böylece, ülkeye demokrasi ışığı getiren Cumhuriyet rejimi ile Türk halkı, kendini yönetme olanağı buldu.

Cumhuriyet’in Özellikleri:

1. Ulus egemenliğine dayanır.
2. Temsilciler halkın iradesi ile belirlenir.
3. Anayasa üstünlüğü vardır.
4. Türk ulusunun yapısına uygundur.
5. Ulusal egemenliğe ve bağımsızlığa önem verir.
6. Cumhuriyet yönetim biçiminin değiştirilemeyeceği anayasamızda hükme bağlanmıştır.

Cumhuriyet’in Getirdikleri:

23 Nisan 1920’de açılan TBMM ile Türk Devleti’nin siyasal rejimi olarak benimsenen Cumhuriyet yönetim biçimi 29 Ekim 1923’te kesinleşince Mustafa Kemal Paşa tarafından aşağıdaki ilkeler getirilmiştir.

1. Cumhuriyetçilik
2. Halkçılık
3. Milliyetçilik
4. Laiklik
5. Devletçilik
6. İnkılapçılık (Devrimcilik)

Yukarıda belirtilen altı temel ilkenin ardından da altı tane de bütünleyici ilke getirilmiştir.

1. Ulusal Egemenlik
2. Hürriyet ve Bağımsızlık
3. Ulusal Birlik ve Beraberlik
4. Yurtta Sulh (barış), Cihanda Sulh
5. Çağdaşlaşma ve Batılılaşma
6. İnsan ve İnsanlık Sevgisi

T.C. anayasalarında şu ifadeler yer almıştır:

1. Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
2. Türk Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür.
3. Devletin yönetim şeklinin “Cumhuriyet” olduğu anayasadaki hükmü değiştirilmez ve değiştirilmesi de önerilemez.
4. Devlet yapısının tek yapılı (üniter) olduğu esası getirilmiş ve bunu hukuksal açıdan zorunlu kılmıştır.

Demokrasi sözcüğünün içeriği bir halk yönetimini göstermektedir. Bazı kimseler, demokrasiyi çoğu kez Cumhuriyet’le bir tutmaktadırlar. Oysaki ikisi farklı kurumlardır. Cumhuriyet devletin şeklini, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir. Demokrasi, halkın halk tarafından halk için yönetimidir. Gerçek demokrasi budur. Demokrasiler:

1. Doğrudan Demokrasi (Halkın tümünün katılımıyla)
2. Temsili Demokrasi ( Halkın seçtikleri aracılığıyla)
3. Liberal yada Meşruti demokrasi ( Anayasa hükümleriyle sınırlandırılmış bir tür demokrasi çeşididir.)
4. Sosyal yada ekonomik demokrasi ( Toplumsal ve ekonomik farkları azaltmak ve servet dağılımını düzenlemek amacı güden toplumsal ve siyasal sistem)

Cumhuriyetle yönetilen devletlerde seçimle göreve gelen devlet başkanlarına “Cumhurbaşkanı” denir. Yurttaşı olduğu ülkede kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim görmüş kişiler arasından ya doğrudan yada meclis-meclisler aracılığıyla seçilir.

Cumhuriyet niçin fazilettir? Fazilettir; çünkü insan doğasına, düşüncesine, çağa en uygun yönetim biçimidir. Halkın gücünün yönetimi olan bu yönetimde sizler gibi demokrasiye inanmış, çağdaş, güzel huylu, yüksek ahlaklı, iyi meziyetli, değerli, cumhuriyet ilkelerine ve demokrasiye bağlı, yeri geldiğinde onların savunuculuğunu ve koruyuculuğunu yapacak dirayetli, aydın yurtseverler vardır.

Son olarak sizlere birkaç dize ile seslenmek istiyorum:

“Cumhuriyet bize nimet

Benliğini buldu millet

Bizde bugün hâkimiyet

Reisimiz Kemal Paşa

Yüce Gazi sen çok yaşa.”

İLESAM Haysiyet Kurulu Başkanı Hanifi Işık’a katılımlarından dolayı İLESAM üyelerinden Hanlar Koca tarafından bir Teşekkür Belgesi takdim etti.

 Etkinliğin ikinci yarısını oluşturan Şiir Dinletisi de Niyazi Bali tarafından sunuldu.

Cemil Varlı, Orhan Vergili, Seyfettin Çoban, Mehmet Akif Güneri, Halil Aytekin, Hayrettin Rayman, Hanlar Koca, Kurban Teyze, Musa Bilgen, Orhan Yeniaras, Kemal Tuhan Zeren, Musa Ay, Sibel Unur Özdemir, Ozan İbrahim Aydoğan, Ali Kemal Parıldar, Sevinç Atan, Hülya Şimşek, Mahir Ünat, Hüseyin Ünlü, Semra Aydın, Mahmudi, Mehtap Erdemoğlu, Necati Aslan, İbrahim Atasoy, Yeter Bektaş, Eyüp Şahan, Hayrettin Gültekin, Ömer Gümüşdere, Melis Göçmen, Dudai, Hayati Sarı, Sadık Kıyak ve Tuncer Ulusoy programa katılan isimler arasındaydılar.

Birbirinden güzel şiirler güne değer katarken bir İLESAM Cumartesisi daha gönüllerdeki yerini aldı.

İLESAM Şiir Dinletilerimize şiire, sanata ve kültüre gönül veren herkesi- üyemiz olsun veya olmasın-bekliyoruz. Unutmayın!

Haber Metni Ve Fotoğraflar: Sibel Unur Özdemir