İLESAM CUMARTESİ SOHBETLERİ ve ŞİİR DİNLETİSİ 

(6 Ocak 2018) 

"Dünya Kültür Mirasında Türkiye'nin Etkisi ve Felsefenin Rolü"

“Dünya Kültür Mirasında Türkiye'nin Etkisi ve Felsefenin Rolü“

Edebiyatın, sanatın, kültürün ve aktüel konuların konuşulduğu, şiirlerin okunduğu etkinliklerine devam eden Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliğinin Cumartesi toplantılarından biri daha 6 Ocak 2018 tarihinde İLESAM Kültür Evinde gerçekleştirildi.

İLESAM Genel Başkanı Mehmet Nuri Parmaksız'ın yaptığı açılış konuşmasıyla başlayan program, Prof. Dr. H.Haluk Erdem'in "Dünya Kültür Mirasında Türkiye'nin Etkisi ve Felsefenin Rolü" konusunu anlatması ile devam etti.

Sayın Prof. Dr. H. Haluk Erdem'e konuşma metnini bizlerle paylaştığı için teşekkür ediyor ve metni sizlere aktarıyoruz:



"Dünya Kültür Mirasında Türkiye'nin Etkisi ve Felsefenin Rolü"    

GİRİŞ

             Ülkemiz düşünce ve sanat yaşamına önemli katkılarda bulunan Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği Başkanı Mehmet Nuri Parmaksız’a ve Genel Merkez Yönetim Kurulu’na davet edip burada bulunmamı sağladıkları için teşekkürü borç biliyorum.

20.yüzyıl felsefesinin önemli isimlerinden birisi olan Karl Jaspers, ‘‘insan, kendisi hakkında bildiğinden ve bilinenden her zaman daha fazladır’’ der. Bu söz, felsefenin ne işe yaradığını ve etkisinin ne olduğuna dair dikkatimizi çeken bir içeriğe sahiptir. Felsefe, insanı belirli yönleriyle ele alan bilimlerin aksine, bir bütün olarak gören bilgidir. ‘‘Bilgi, bilgelik sevgisi’’ anlamına gelen bu bilgi, yaklaşık 2500 yıldır insanoğlunun düşünce evrenini geliştirmeye devam ediyor.

             Kültürel mirasın yalnızca arkeolojik buluntularla ortaya çıkarılan somut/görünür olma özelliği yanında, felsefe gibi düşünce zenginliklerini barındıran yönü de vardır. Bu konuşmanın amacı, Türkiye’nin Dünya kültür mirasına olan etkisinde felsefenin rolünü vurgulamaktır. Hemen belirtmek gerekir ki ülkemiz, felsefi miras yönünden Dünya’da biricik ülke olma özelliğine sahiptir.

MİLET ÖRNEĞİNDE DÜNYA KÜLTÜR MİRASINDA TÜRKİYE

             Milet, Aydın ili sınırlarında Akköy’e yakın bir yerleşim yerinin adıdır. Bu bölgenin önemini ve tarihte oynadığı rolü belirtmesi bakımından Miletos. Bir Tarih kitabının yazarı Alan M. Greaves şöyle belirtmektedir: ‘‘(…) Onun taşları bugün Türkiye halkına ait olabilir ve Alman araştırmacılar o taşları kazıyor olabilirler; ancak orada gerçekleşmiş olaylar tüm Batı uygarlığının kalbinde yatmaktadır ve Miletos’un ve orada yaşamış olanların öyküsü hepimize aittir. Her ulus, kuşak ve birey Miletos’un tarihini ve kendileri için arz ettiği önemi değişik şekillerde değerlendirecektir’’. Doğu ve Batı arasında bir bağlantı noktası olarak, ‘‘tarihin babası’’ olarak adlandırılan Bodrumlu Heredot’un Milet hakkında yazması rastlantı olarak değerlendirilemez.

             Milet, tüm Batı kaynaklarında felsefenin doğduğu topraklar olarak geçer. Milet Okulu filozofları olarak bilinen Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes burada yaşamışlardır. Thales’in de içinde yer aldığı yedi bilge, bir araya geldiğinde, bilgeliklerinin ilk ürünü olarak ‘‘kendini bil’’ ilkesini ileri sürer. Milet Okulu filozofları, her şeyin başlangıcında yer alan ve tüm varlıkların kendilerinden doğduğu ilkeyi araştırmalarıyla ünlüdür.

SON SÖZ…

              Tüm dünyanın, eserlerde, adlarını anmaktan usanmadıkları Homeros, Heredot, Ksenophenes, Epiktetos, Herakleitos, Anaksagoras, Sinoplu Diogenes, Lukianos, Aristoteles ve Tarsuslu Filozoflar Anadolu’da yaşamışlar ve düşünceleriyle günümüze kadar gelen etkilerini sürdürmüşlerdir. Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bektaş-ı Veli de tartışmasız önemli isimler olarak kültürel mirasın içinde yer almaktadır. Adı, bir zamanlar Küçük Asya olan Türkiye, Dünya kültür mirası bakımından düşünce zenginliklerine sahip çıkmaktadır. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu’nun girişimleri ve çabaları sonucunda, doğal ve kültürel miras listesinde Göreme Milli Parkı ve Kapadokya, İstanbul Tarihi Alanları, Divriği Ulu Camii, Hattuşa: Hitit Başkenti, Nemrut Dağı, Xanthos-Letoon, Hierapolis-Pamukkale, Safranbolu Şehri, Truva Antik Kenti, Selimiye Camii ve Külliyesi, Çatalhöyük Neolitik Kenti, Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu, Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı, Efes, Ani Arkeolojik Alanı ve Aphrodisias yer almıştır. Söz konusu listenin yanında ayrıca, insanlığın somut olmayan kültürel mirası, Dünya belleği ve UNESCO Kültürel ve Doğal Miras Türkiye Geçici Liste de unutulmamalıdır.

            Sonuç olarak Türkiye, binlerce yıllık tarihi ve zengin düşünce birikimiyle farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmış bir ülkedir. Bu birikimin farkında olunması ve eğitim yoluyla genç kuşaklara aktarılması önemlidir.   

 KAYNAKÇA

Greaves, Alan M., Miletos. Bir Tarih, (Çev: Hüseyin Çınar Öztürk), Homer Kitabevi, İstanbul, 2003.

Jaspers, Karl, Was ist Philosophie?, Piper Verlag, München, 1996.

Kranz, Walter, Antik Felsefe. Metinler ve Açıklamalar, (Çev: Suad Y. Baydur), Cinius-Sosyal Yayınlar, Üçüncü Basım, İstanbul, Ekim 2014.

Störig, Hans Joachim, Weltgeschichte der Philosophie, W.Kohlhammer Verlag, Stuttgart, 1985.

Sayın Prof. Dr. H.Haluk Erdem'e katılımlarından dolayı İLESAM Genel Başkanı Mehmet Nuri Parmaksız  tarafından bir “Teşekkür Belgesi” takdim edildi.

Etkinliğin ikinci yarısını oluşturan Şiir Dinletisi Hanlar Koca tarafından gerçekleştirildi.

Hanifi Işık, Bekir Aksoy, Musa Ay, Orhan Vergili, Halil Yazanel, Niyazi Bali, Hüseyin Ünlü, Hayriye Çitoğlu, Fevzi Daşkın, Erdoğan Pamuk, Durak Turan Düz, Hüseyin Önder, Murat Haydaroğlu, Mahir Ünat, Aida Zeynalova, Seyfettin Çoban, İbrahim Yaman, Tuncer Ulusoy, Aşık Bayrâmi, Hüseyin Ağca, Bayram Yelen, Binali Kılıç, Şemsettin Güneş, Mustafa Aksu, Fevzi Gökalp, Salih Kozan, Hayrettin Gültekin, İsmet Ulaş, Asım Yekeler, Sadık Kıyak ve Aşık Dudai'de etkinliğe katılan isimler arasındaydı.