Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliğinin bu haftaki Cumartesi Sohbetlerinde “Türk Tarihinden Günümüze Işık Tutan Notlar” konusu Prof. Dr. Şahin Duman” tarafından anlatıldı.

 

Şiirin, edebiyatın, sanatın ve kültürün konuşulduğu, şiirlerin okunduğu program İLESAM Genel Başkanı Mehmet Nuri Parmaksız’ın yaptığı açılış konuşmasıyla başladı. Parmaksız “Bizim şanlı tarihimiz zaferlerle doludur. Tarihimizi, bizi bilmeden değerlendiren insanlar olabilir. Komplekse yer olmamalı, diye düşünüyorum. İnsanlığa, Dünya medeniyetine yararlı işler yapıldıysa bunu takdir ederiz. Medeniyeti sadece Batı kurmadı, biz de varız. Bugün çalışmayı, düşünmeyi, üretmeyi unutmuş olabiliriz.Üretmekten çok tüketmeye yönelmiş olabiliriz. Hazıra alışmak kolay, hazıra alıştırıldık. Ancak; Allah azmedenlere, çalışanlara hak ettiğini verecektir, hak etmeyene de vermeyecektir, diye düşünüyorum.” dedikten sonra konuşmasını yapmak üzere Prof. Dr. Şahin Duman’ı kürsüye davet etti. 

Prof. Dr. Şahin Duman, Tanrı insanı yaratırken insanı abideleştirmiştir. Hiçbir insan kötü değildir.İnsana atfedilen her bir sıfat Allah’ın sıfatıdır. Bu, bizler Tanrısal bir ritüeli kullanıyoruz demektir. Biz İslam dinine mensup insanlar, Allah’ın sıfatlarını yaşıyoruz. Ben mühendis olduğum için yaptığım araştırmalardan, tarihin yalan söylediğini, çelişkilerle dolu olduğunu anlatacağım sizlere. Biz derlenmiş kitapları okuyoruz. İçinde bulunduğumuz bugünde uyku hali içindeyiz, Ahseni Takvim’le (en güzel yaratılışla) Abideleştirilen insan, bugün firar etmek için çok çaba sarf etmektedir. Gelin firarda olan insanın kozmogonisini;. Yada Kozmogen’ini, bildirildiği şekilde anlatmaya çalışalım, diyerek Tarih öncesi Çağlar (Prehistorik) çağları aşağıdaki başlıklar altında açıkladı:

Taş Devri ( Eski Taş Çağı/Yontma Taş Devri/ Paleolitik Çağ)
(Orta Taş Çağı/Avrupa’da Mezolitik Çağ/ Öz Asya’da Protoneolitik Çağ)
(Cilalı Taş Devri/Neolotik Kültür Evresi) 

Bakır Devri (Bakır Taş Çağı / Kalkolitik Çağ / Maden Taş Çağı)

İLK ÇAĞ

Tunç Devri ( Orta Tunç Çağı/ Genç Tunç Çağı)

Demir Devri ( Geometrik Dönem/ Oryantalizan Dönem/ Arkaik Dönem/ Klasik Dönem/ Helenistik Dönem/ Roma Dönemi/ Roma’dan Bizans’a Geçiş Dönemi) 

ORTA ÇAĞ

Erken Bizans Dönemi/ İkonaklazma Dönemi/ Orta Bizans Dönemi/ Latin iİası Dönemi/ 
Geç Bizans Dönemi 

YAKIN ÇAĞ

KOZMOLOJİK ÇAĞLAR

Planck dönemi / Grand birleşme dönemi /Enflasyonist dönem /Elektrozayıf dönem
Kuark dönemi /Hadron dönemi / Lepton dönemi/ Foton dönemi

 

Şahin, çağların akışındaki gelişmeleri de örneklerle açıkladı; bazılarını paylaşalım:

1- Mağara resimlerine ilk kez Yontma Taş devrinde rastlanmıştır 
2- Taştan ve kemikten kaba aletler ilk kez Yontma Taş devrinde yapılmıştır.
3- Ateş ilk kez Yontma Taş devrinin sonunda kullanılmaya başlanmıştır.
4- Tarımsal faaliyetler ve balıkçılık ilk kez Cilalı Taş devrinde başlamıştır 
5- Tekerleğin kullanılması ilk kez Cilalı Taş devrinde başlamıştır 
6- İnsanlık, tüketim ekonomisinden üretim ekonomisine ilk kez Cilalı Taş devrinde geçmiştir 
7- Orta Taş Dönemi’nin Anadolu’daki ilk yerleşim merkezleri Ankara’da Macunçay, Samsun’da Tekkeköy’dür 
8- Tarih öncesi dönemde ısının 1600 santigrat dereceye çıkarılmasıyla ilk defa demirden araç gereç yapımına başlanmıştır 
9- Tarih öncesi dönemde ilk yerleşim yerleri olarak nehir ve ırmak kenarları tercih edilmiştir 
10- Buğday ve darı topraktan elde edilen ilk tarım ürünleridir 
11- İlk tek tanrılı din olan Musevilik İlk Çağ’da ortaya çıkmıştır.
12- Hint-Avrupa dil ailesine üye antik bir dildir. Eski Roma İmparatorluğunun resmî dili olan Latince, tarih boyunca bilim ve yönetim dili olarak kullanılmıştır.
13- Hastalığın bitmesi için Amerika Birleşik devletlerin sadece Güney Amerika’yı kullandığını (özellikle Nikeragua ve Brezilya’yı kullandığını biliyor musunuz? 
14- Saat Mühendisliğinin sadece Avrupa ve Amerika’da okutulduğunu biliyor musunuz?
15- En az eli titreyenlerin maaşlarının 140.000 $ da fazla olduğunu ve bunların özel bir seçimle Rolls Royce firmasında çalıştırıldığını.
M.Ö ve M.S yapılan “İcatlar ve Buluşlar” tarihinin üzerinde de duran Şahin Duman tarihsel sıraya göre açıklamalarda bulundu. Bu icat ve buluşlara birkaç örnek verecek olursak: 

MİLATTAN ÖNCE
Yıl: Tarihi Olaylar:

4241 Olayların hassas olarak tarihlenebildiği ilk yıl. Bu, Mısırlıların takvimi yapmalarıyla mümkün oldu.
3200 Mezopotamyalı Sümerler yazıyı kullanan ve tekerleğin resmini çizen ilk halk oldu.
3200 Mezopotamya Sümerler yazıyı kullanan ilk halktır
3000 Mısır Hiyeroglif denen yazı sistemi bulundu. (Oysa Hz. Adem döneminde Dil vardı)

 

MİLATTAN SONRA
Yıl: Tarihi Olaylar:

999 Bir keşiş tarafından ilk mekanik saat icat edildi. (Saat Mühendisliği)
1000 Çinliler havai fişek yapmak ve işaret göndermek için barut kullandı.
1000 Türk gök bilimci BİRUNİ 13.000 sayfalık araştırmalarını yayımladı.
1000 Türk İbn SİNA 270 kitaplık araştırmalarını yayımladı.
1020 Irak İbn-ül HEYSEM Optik konusunda ayrıntılı araştırmalar kitabını yayımladı.

Türk mucitleri ve icatlarına da değinen Şahin detaylı açıklamalarda bulundu. Bu hususta da birkaç örneğe yer verelim: 

Ali Bin Rıdvan ( ? - 1067 ) Batıya tedavi metotlarını öğreten İslam alimi.
Ali Kuşçu ( ? - 1474 ) Ünlü Bir Türk astronomi ve matematik bilginidir.
Evliya Çelebi : ( 1611 - 1682 ) Büyük Türk seyyahı ve meşhur seyahatnamenin yazarıdır.
Farabi Farabi : ( 870 - 950 ) Ses olayını ilk defa fiziki yönden ele alıp açıklayıp izah getiren ilk bilgindir.
Fatih Sultan Mehmet : ( 1432 - 1481 ) İstanbul’u feth eden ve Havan topunu icat eden yivli topları döktüren padişahtır fatihin kendi icadı olan ve adı “şahi” olan topların ağırlığı 17 ton ve bakırdan dökülmüş olup 1.5 ton ağırlığındaki mermileri 1 km ileriye atabiliyordu bu topları 100 öküz ve 700 asker ancak çekebiliyordu.

Hazerfen Ahmed Çelebi : ( 17. yüzyıl ) Havada uçan ilk Türk. Planörcülüğün öncüsü.

Mimar Sinan : ( 1489 - 1588 ) Seviyesine bugün dahi ulaşılamayan dahi mimar. Mimar Sinan tam manası ile bir sanat dahisidir.

Ömer Hayyam : ( ? - 1123 ) Cebirdeki binom formülünü bulan bilgin. Newton ve binom formülünün keşfi Ömer Hayyama aittir.

Piri Reis : ( 1465 - 1554 ) 400 sene önce bu günküne çok yakın dünya haritasını çizen büyük coğrafyacı. Amerika kıtasının varlığını Kristof Kolomb ‘dan önce bilen ünlü denizci.

Duman, Türklerin de ilk olarak neler yaptığını açıkladı. Örnekleyelim: 

YOĞURT: Türklerin dünyaya armağanı olan yoğurdun ilk defa nasıl yapıldığına dair kesin bir bilgi yok. Ancak bu kelimeye Kaşgarlı Mahmut’un eseri Divânı Lügati’t Türk’te rastlıyoruz. Günümüzde tüm dünyanın ’yoghurf olarak tükettiği yoğurdun Avrupa’ya yayılış hikayesine de Fransız tıp tarihinde rastlanıyor: 16’ncı yüzyılda Fransa krallarından I. Fransuva ateşli ishal hastalığına yakalanır. Hiçbir doktorun tedavi edemediği kralı Osmanlı İmparatorluğu’ndan gelen bir doktor yoğurtla tedavi eder. Böylece yoğurt daha geniş bir coğrafyada tanınıyor. 

BEHÇET HASTALIĞI: Hulusi Behçet Tıp literatürüne geçti: Hulusi Behçet.Türk akademik dünyasında profesör unvanını alan ilk kişi olan Hulusi Behçet’in tanımladığı deri rahatsızlığı, ’Behçet Hastalığı’ olarak dünya tıp literatürüne geçti. Ağız ve gözde iltihaplanma ve genital bölgede yaraları bulunan üç hasta üzerinde araştırma yapan Behçet, bu şikayetlerin yeni bir hastalığın işareti olduğunu fark eder. Bu konudaki görüşlerini 1937’de ’Dermatologische Wochenschrift’e yazar. Hastalık, 1947 yılında Zürih Tıp Fakültesi’nden Prof. Mischner’in Uluslararası Cenevre Tıp Kongresi’nde yaptığı bir öneriyle ’Morbus Behçet’ olarak adlandırılır ve literatüre geçer.

Cem Boyner: Tişört, iç çamaşırı gibi ürünleri sıkıştırarak sevimli paketlerde tüketiciye sunduğu T-Box markası dünyada bir ilk... Sıkıştırılmış ürünlerin bulunduğunu, ancak bunun bir konsept olarak ilk kez Boyner tarafından bulunmuştur.
Prof.Dr.Selçuk Mercan: Mide tümörü ilk kez ağızdan çıkarıldı Tıp literatüründeki bir başka ilkimiz de genel cerrahi uzmanı Prof. Dr. Selçuk Mercan’ın geçtiğimiz Ekim ayında yaptığı ameliyat... 33 yaşındaki bir kadın hastasının mide duvarındaki 6 santimlik tümörü ağızdan çıkarmayı başaran Prof. Dr. Mercan, böylece dünyada bir ilke imza attı.

Şahin DUMAN: Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (GTÖ; Food and AgricultureOrganisation, FAO 05 Temmuz 2010 yılında Tüm Dünya’ya Anons. Ölümcül Buğday Buğday Mantarının Nesilleri Yok Edeceğini, Toplu Ölümlere Sebep Olacağını ve Kıtlığa Sebep Olacağını bulan ve bildiren Türk Mühendis

TERMAL AYAKKABI: Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş.Termal ayakkabı/ Konyalı Otantik Ayakkabı’nın Selçuk Üniversitesi ile geliştirdiği uzaktan kumandalı termal ayakkabı, kışın ayaklan 35 dereceye kadar sıcak tutabiliyor. Ürün, seri üretime geçmek için destek bekliyor. Çantada taşınabilir HES: Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş. çantada taşınabilecek büyüklükte ve bir evin elektriğini karşılayabilecek düzeyde mikro türbin üretmeyi planlıyor.

 

Söyleşisini bir sunu eşliğinde aktaran Şahin sözlerini, Lenin’in “Çocuklarınıza tarih okutunuz yalan bile olsa.” sözleriyle ve güzel bir şiiriyle noktaladı. 
Söyleşi sonrasında kendisine yöneltilen soruları da cevaplayan Prof. Dr. Şahin Duman’a katılımlarından dolayı İLESAM Genel Başkan Yardımcısı İlter Yeşilay tarafından bir Teşekkür Belgesi takdim edildi.

Etkinliğin ikinci yarısını oluşturan “Şiir Dinletisi”nde birbirinden değerli şairler farklı temaları içeren şiirlere ses oldular. Dinleti Aşık Sevdai’nin sunumu ile gerçekleştirildi.
Sevinç Doğancan Güven, Sırrı Çetin, Ozan Zebuni, Mehmet Sevinç, Niyazi Bali, Serdar Özdemir, Hannan Demir, Selçuk Küçükkalıpçı, Salim Özyön, Sevgi Yücebaş, Sibel Unur Özdemir, Hikmet Özdemir, Sadık Kılıç, Şakir Susuz, Tuncer Ulusoy, Bekir Yeğnidemir, Necati Özdenkoş, İlter Yeşilay, Nurettin Gür Ozanoğlu, Ahmet Mortaş, Necati Aslan, Orhan Vergili, Fatma Kalkan, Mahir Ünat, Cemal Tuzcuoğulları, Aşık Dudai, Hanifi Işık, Sultan Özateş, Salih Kozan, Bayram Yelen, Gürcihan Yılmazer, Hatice Toprakçelik, Ayten Gülçınar, Nur Ersen etkinliğe katılan isimler arasında idi.

 

Hak, haksızlık, iyi-kötü, Kerbela, gül-bülbül, melek, gözler, güven, nazar, ömür, Başkent, yoksul, Atatürk, yürek, çocuk gelinler, ilahi adalet, zeytin, istikbal, İstanbul, yağmur, Allah, dua temalarını içeren şiirler şairlerinin sesinde hayat buldu. Aşık Ayten Gülçınar, Nurettin Gür Ozanoğlu ve Aşık Sevdai saz ve sözleri ile Sadık Kılıç, Sevinç Doğancan Güven ise seslendirdikleri güzel şarkılarla izleyenlere keyifli dakikalar yaşattılar. 

 

Yazarlar Birliğinin 80. kuruluş yıldönümü kutlamaları için Kazakistan’da bulunan İLESAM Genel Başkan Yardımcısı İlter Yeşilay, katılımcılarla izlenimlerini paylaşarak etkinlikler ve görüşmeler hakkında bilgiler verdi, açıklamalar yaptı. Yeşilay “Yazarlar Birliği’nin 80. kuruluş kutlamaları için davetli olduğum kardeş ülke Kazakistan’da ki şair ve yazarlara sizlerin selamını götürdüm ve onların sıcak selamlarını da sizlere getirdim. Kuruluş yılı münasebetiyle yapılan törende İLESAM Genel Başkanı Sayın Mehmet Nuri Parmaksız adına beş adet plaket takdim edip konuşma yaptım. Kazaklar kültüre ve edebiyata son derece saygılı insanlar. Milli Kütüphanelerinde yaptıkları resepsiyonda bize kütüphanelerini gezdirdiler. 1990 yılında bağımsızlığına kavuşan ülke Türkiye’nin üç katı büyüklüğünde ve 18.000.000 nüfuslu olmasına rağmen kütüphanelerinde 6.000.000 eser mevcut ve hepsi de dijital ortama geçirilmiş durumda.Bunu duyunca onların adına çok sevindim fakat ülkemiz adına üzüldüm. Çünkü bizim Milli kütüphanemizde şu anda 1.200.000 kitap mevcut ve dijital ortama kayıtlı kitap sayısı da son derece az. Almatı’da bulunan Süleyman Demirel Üniversitesiyle İLESAM adına yapılacak bazı projelerin temaslarını yapıp Genel Başkanımıza da bilgi verdim. İnşallah ilerleyen günlerde ortak çalışma alanları bulacağız.” dedi.

Sıcak sohbetlerin, anlamlı paylaşımların, tavşankanı çayların yudumlandığı, kitap dostluklarının yaşandığı bir İLESAM Cumartesisi daha anılarda, gönüllerde yerini aldı. 

İLESAM Şiir Dinletilerimize şiire, sanata ve kültüre gönül veren herkesi- üyemiz olsun veya olmasın-bekliyoruz. Unutmayın!

HABER METNİ: Sibel Unur Özdemir
FOTOĞRAFLAR: Sibel Unur Özdemir-Orhan Vergili-Nur Ersen
YAYINA HAZIRLAYAN: Nur Ersen