İLESAM CUMARTESİ SOHBETLERİ VE ŞİİR DİNLETİSİ
(23 Mayıs 2015) 

"SUZAN SÖZEN’İN ROMANCILIĞI ”

23 Mayıs 2015 Cumartesi günü, İLESAM Kültür Evi’nde İLESAM üyeleri ve konuklar buluştu. Her hafta olduğu gibi bu hafta da bir konuşmacı bir konu hakkında dinleyenlerini bilgilendirdi. Ardından şiir dinletisi ile duygular dile geldi. 

Açılış konuşması İLESAM Genel Başkanı Mehmet Nuri PARMAKSIZ tarafından yapıldı. Sonrasında Doç. Dr. Ayfer YILMAZ bir sunum eşliğinde Suzan SÖZEN’in romancılığını konu alan bir konuşma ile programa devam etti. 

 

Güzel Türkçesi, akıcı dili ve sade anlatımı ile ilgileri üzerinde toplayan ve böylece konuyu daha anlaşılır kılan Sayın YILMAZ’a, sunumu sırasında Gamze Bulgan eşlik etti. 



Dinleyenlerinin ilgi ile izlediği bu güzel programın sonunda sorular soruldu, yanıtlar alındı. İLESAM Genel Merkez Yönetim Kurulu üyesi Nurullah ÇETİN’in elinden teşekkür belgesini alan Ayfer YILMAZ’ın bu dönemde ikinci kez konuşma yapması mutluluk vericiydi. 

Doç. Dr. Ayfer YILMAZ’ın konuşma metnini kendi kaleminden toplantımıza katılamayan okuyucularımız için bir kez de buradan vermek istedik. Bizi kırmadı, yolladı. Kendisine teşekkürlerimi sunuyorum.

Türk edebiyatının 1945-1960?lı yıllarında adı çok duyulan popüler roman yazarlarından biri de Suzan Sözen?dir. On bir roman, iki de şiir kitabına imza atmış olmasına rağmen yazarın adına edebiyat tarihlerinde rastlanılmaz. Ancak yeni çalışmalarda ve eserlerde adına kısa da olsa değinildiğine tesadüf edilmektedir. Yazar hakkındaki rastladığımız en teferruatlı bilgi Turhan Feyizoğlu?na aittir. (Feyizoğlu 2005: 60-70). 

Suzan Sözen, Türk bir baba ile Polonya asıllı Rus bir annenin beş kızından en büyüğüdür. Doğum tarihi hakkında bir bilgiye ulaşamadığımız için tahminen 1929-30 yıllarına tekabül ettiğini düşünmekteyiz. Sözen, beş yaşında iken ailesiyle birlikte İstanbul?a gelir. Çeşitli okullarda Fransızca ve İngilizce öğrenir. (Sözen 1972: 252-254) 

Sanatçı, 17 yaşında iken işadamı Nejat Verdi ile evlenir. Ancak bu evlilik uzun sürmez. Ardından Ferit Avni Sözen ile evlenir ve Sözen soyadını kullanmaya başlar. Bu evliliği sırasında dönemin Başbakan?ı Adnan Menderes?le yaşadığı aşk ilişkisi, genç yazara çok arzu ettiği şöhretin de kapılarını açar. Suzan ve Ferit Sözen?in evlilikleri, 1964?te biter. Eserleri art arda yayımlanan Suzan Sözen, hem güzelliği hem de magazincileri heyecanlandıran hususi hayatından dolayı Fransız yazar Françoise Sagan’a benzetilerek “Türk Sagan?ı”, Amerikalı sinema oyuncusu Dorothy Lamour’a benzediği düşünülerek de “Dorothy Lamoure Suzan” lakapları ile de anılmıştır. 

Ümitsiz aşkları anlattığı romanlarının satır aralarında pek çok da sosyal konuyu gündeme getirir. Sanatçının yazdığı on bir romanda seçilen konu, çevre ve zaman dikkate alındığında bu eserleri iki grupta tasnif etmek mümkündür. Bunlar yazarın günlük hayatın içinden seçtiği kahramanların maceralarını anlatan popüler aşk romanları [Rahika (1949), Kiralık Ruh (1952), Sana Döneceğim (1954), Beni Unut (1958), Sahibini Arayan Kadın (1959), Aşk Mektupları (1959), Sanera (1959), İlahlar Affetmez] ve tarihî kişiler ve olaylara dayalı popüler tarihî romanlardır. [Siyah Zambak (1962), Batmayan Güneş (1963), Unutulan Yemin, (1967)] Her iki gruptaki romanlarında da bireysel ve toplumsal, hatta evrensel konuları dile getiren yazar, şahsî fikirlerini de açık yüreklilikle ortaya koymaktan çekinmez. 

1949-1972 yılları arasında eser veren Suzan Sözen, Türk popüler romanı alanında göz ardı edilmiş bir yazardır. Günümüzde adı değişik vesilelerle tekrar gündeme getirilen Suzan Sözen?in Türkiye?de basılmış on bir romanının satır aralarında pek çok konuya da temas edilmiştir. Bu çalışmada, yazarın romanlarını popüler aşk romanları ve popüler tarihî romanlar biçiminde tasnif ederek, değinilen konulara ve yazarın bakış açısına dikkat çekmeye çalıştık. 

İncelediğimiz popüler aşk romanlarında, yabancıların Türkler hakkındaki yorumları, Türkiye?de eğitime verilen önem, gelenek ve görenekler, Türklerin dine bakışı, dönemin modası gibi konularda dönemin temayülleri ile yazarın yorumlarını tespit ettik. Yazar, zengin bir kültürel birikime ve geçmişe sahip olan Türklerin o yıllarda kendilerini dünyaya tanıtma konusunda yeterince başarılı olamadıkları konusuna da dikkat çeker. 

Siyah Zambak, Batmayan Güneş ve Unutulan Yemin adlı popüler tarihî romanlarda, Sultan I. Ahmed, Sultan IV. Murad, Sultan I.İbrahim ve Sultan IV. Mehmed dönemlerinde, Osmanlı saray yaşayışı hakkında pek çok tespite rastlarız. Burada da yine yabancıların Türklere bakışları ve yorumları dikkate değer. Sonuç olarak diyebiliriz ki Suzan Sözen romanlarında sadece basit aşk öyküleri anlatmakla kalmamış, hem Türkler hem de yabancı milletler hakkındaki tespitleri ile okuyucunun karşısına çıkmıştır. 

 

 

 

Şiir dinletisi, İLESAM Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Durak Turan DÜZ tarafından gerçekleştirildi. Memkelet sevdası, aşk, sevgi, hayatın içinden, geçmişe özlem konuları, şiirlere ilham veren duyguları taşıyordu. Toplantıya katılan isimler:

Hatun Tülin Şenel, Lale Turgut, Hayrettin Gültekin, Seyfettin Çoban, Kemal Parıldar, İsmet Bora Binatlı, Halil Yazanel, Cahit Karaç, Faik Yılmaz, Murat Haydaroğlu, Nevin Balta, Niyazi Bali, Necati Özdenkoş, Mehmet Sevinç, Halit Çiğdem, Orhan Vergili, Mahir Ünat, Arifi ESRARİ, Yerlan Zamirbayev, Sevinç Güven, Prof. Nurullah Çetin, Ozan Dudahi, Salim Özyon, Nur Ersen, Sadık Kılıç, Şakir Susuz, Sevinç Otan, Erçin Erdal, Fevzi Günsel, Nurettin Gür Ozanoğlu, Hanifi Işık, Hilmi Teke, Ali Haydar Bey.

HABER METNİ-FOTOĞRAFLAR-YAYINA HAZIRLAYAN: Nur ERSEN